Nét chấm phá về hình mẫu người thanh niên TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay
Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, có vị trí quan trọng đối với khu vực phía Nam Tổ quốc; là đầu tàu động lực của khu vực trọng điểm kinh tế phía Nam…
1. Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, có vị trí quan trọng đối với khu vực phía Nam Tổ quốc; là đầu tàu động lực của khu vực trọng điểm kinh tế phía Nam; đầu mối giao lưu khu vực của quốc tế; là trung tâm có sức thu hút và lan tỏa cao đối với các địa phương Nam bộ, cực Nam Trung bộ và Tây nguyên; có vị trí quan trọng về mặt chính trị. Tầm nhìn đến năm 2020, thành phố Hồ Chí Minh phải vươn lên trở thành một thành phố Xã hội chủ nghĩa, văn minh, hiện đại, nghĩa tình; là trung tâm về nhiều mặt của đất nước và khu vực Đông Nam châu Á.
Nhìn về tương lai của Thành phố để thấy được vận hội lớn đang đặt ra đối với thế hệ trẻ hiện nay. Điều quan trọng là thế hệ trẻ có thấy được thời cơ của mình để tự nâng mình lên với những khát vọng và hoài bão lớn lao, sự tăng tốc vươn lên làm chủ và hơn thế nữa để kiến lập cho mình một diện mạo riêng mang tính biểu tượng về một Thành phố năng động, sáng tạo, quả cảm, luôn đi đầu, lao mình ra biển lớn của thời đại toàn cầu hóa hiện nay và chính thanh niên Thành phố là người phải đi trước. Nói điều này không phải ảo tưởng mà có cơ sở luận chứng từ trong lịch sử, từ chính thực tiễn sống động như sự sôi động thường trực của Thành phố này. Mới đó thôi mà đã hơn 100 năm về trước (1911), tại bến cảng Sài Gòn có một người thanh niên yêu nước một mình dấn thân ra biển lớn, khám phá toàn cầu để 30 năm sau đã đem về một con đường lớn – con đường giải phóng – cho cả dân tộc. Mới đó thôi mà đã 83 năm, năm thế hệ thanh niên kế tiếp nhau trên mảnh đất này đã góp phần làm nên sự nghiệp lớn – giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, giải phóng giai cấp, xã hội và con người. Với một chiều sâu, địa tầng hào khí cách mạng đó, không lẽ hôm nay thế hệ trẻ của Thành phố chúng ta lại không thể thăng hoa và cất cánh bằng sự lãng mạn cách mạng của mình nhưng hơn hẳn ông cha về tầm cao tri thức và trí tuệ, bản lĩnh và thời cơ để Thành phố này, đất nước này hóa rồng, sánh vai cùng với các cường quốc bốn biển, năm châu.
2. Sự nghiệp lớn sẽ bắt đầu từ đâu? Đây là câu hỏi cực khó mà thời nào cũng phải đặt ra. Phải chăng hôm nay từ mỗi người chúng ta, trước hết là thế hệ trẻ, hãy tự khám phá mình, đòi hỏi mình. Có thể có sự phát triển không nếu vạn sự đều không có sự tư biện, phản biện? Mình là ai, đang ở đâu, đang làm gì và sẽ đi đến đâu? Những câu hỏi đó ít nhất cũng là mở đầu cho ước mơ, hoài bão, khát vọng. Từ kinh nghiệm của thế hệ đi trước nửa thế kỷ và hướng tới tầm nhìn nửa thế kỷ về sau, điều đầu tiên phải làm là khi ở tuổi thanh niên, tự thân mỗi người cần khắc kỷ với mình để tự hoàn thiện bản thân. Sự hoàn thiện bản thân đó bao giờ cũng bắt đầu từ những việc nhỏ. “Trẻ em như búp trên cành. Biết ăn, ngủ, biết học hành là ngoan”. “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào. Học tập tốt, lao động tốt. Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt. Giữ gìn vệ sinh thật tốt. Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”. “Vững về chính trị, giỏi về chuyên môn”. “Vừa hồng vừa chuyên”. “Dù khó khăn gian khổ đến mấy cũng phải thi đua dạy tốt, học tốt”… (Hồ Chí Minh). Từ những việc được coi là nhỏ đó đã tạo ra một thế hệ những con người làm được những kỳ tích như “Hà Nội- Điện Biên Phủ trên không” trong những ngày tháng Chạp năm 1972 là minh chứng hùng hồn nhất. Chính kẻ thù của chúng ta tâm phục, khẩu phục khi thừa nhận thất bại và cay đắng phải công nhận rằng con người Việt Nam không những dũng cảm mà còn rất thông minh, sáng tạo và nhân dân Việt Nam, xung kích đi đầu là lực lượng thanh niên, đã chiến thắng sự ngạo mạn của một của cường quốc hàng đầu thế giới, luôn tự cho mình là đỉnh cao của sức mạnh và tài năng. Phải chăng hôm nay thế hệ trẻ thành phố Hồ Chí Minh của chúng ta cũng nên bắt đầu từ những việc nhỏ như hiếu thảo trong gia đình, học hành chăm chỉ, làm việc chuyên cần, sống gần gũi, chan hòa trong cộng đồng, biết dấn thân nhập thế gắn bó với từng ngôi trường, khu phố, thôn ấp, cây cầu, con đường… mà mình đang sống, đang tồn tại. Phải chăng hôm nay thế hệ trẻ thành phố Hồ Chí Minh của chúng ta nên nhìn lại mình để tự hoàn thiện thành những công dân trẻ biết hướng thiện, không làm điều ác, việc xấu, chỉ làm việc thiện, điều đúng, việc hay. Sẽ ấm lòng biết bao nhiêu nếu tất cả thanh niên của Thành phố này đều luôn suy nghĩ hãy vì Thành phố trước khi có một lời nói, một cử chỉ, một hành vi… ảnh hưởng xấu đến cộng đồng. Từ trong nhà ra ngoài đường mà được như thế thì đó chính là việc lớn vì “Nước muốn có quốc đạo thì trước hết nhà phải có gia phong”.
3. Thanh niên cần gì? Thành phố cần gì? Câu hỏi này nếu chỉ có thanh niên tự trả lời là không bao giờ đủ. Thanh niên chỉ có sức mạnh, trí tuệ, bản lĩnh khi gắn bó với tổ chức. Từ nghìn xưa đến nay, thanh niên chỉ có ý nghĩa khi gắn bó với cộng đồng, đất nước, dân tộc. Ngày nay, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chính là tổ chức của thanh niên, đồng hành cùng thanh niên, khơi dậy sức mạnh, khát khao, hoài bão của thanh niên để cùng thanh niên làm sự nghiệp lớn là kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của cha ông đã phải hy sinh muôn vàn xương máu mới có được; để tiến bước xa hơn, mạnh hơn cha ông trong cuộc cạnh tranh toàn cầu để Thành phố và rộng hơn là cả đất nước này hoàn thành mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ công bằng, văn minh; đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp chung của cách mạng thế giới, nhân loại tiến bộ. Đoàn thanh niên hãy trẻ như tuổi trẻ vốn có của mình. Chất lãng mạn cách mạng không bao giờ được thiếu đối với thanh niên. Mỗi thanh niên “rèn đức, luyện tài” để có “1,2,3,4” (1 vợ hoặc chồng; 2 con; nhà 3 tầng; xe 4 bánh) nhưng nếu chỉ dừng lại như vậy thử hỏi thanh niên có xứng đáng là chủ nhân của đất nước, xã hội hay là chỉ làm chủ loanh quanh trong cái nhà, cái sân, cái bếp của mình. “Ước mơ con đè nát cuộc đời con” (Chế Lan Viên). Hợp lý nhất, hài hòa nhất là Đoàn thanh niên hãy bắt đầu từ 1,2,3,4 nhưng coi đó như một điểm tựa ban đầu để giúp thanh niên đẩy khát vọng của mình lên tầm cao lãng mạn của hoài bão (thường trực và mãnh liệt) trong một thời gian ngắn ( từ nay đến giữa thế kỷ 21) cùng dân tộc và nhân dân xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, có vị thế xứng đáng trong khu vực và trên thế giới.
Một khi giá trị Việt đã được vinh danh lên tầm toàn cầu thì thử hỏi giá trị của mỗi một người con dân nước Việt, trong đó có thanh niên, có đạt đến tầm mức mà ai ai trong chúng ta cũng khao khát, ước vọng hay không. “Nước nổi, bèo lên”. “Trên vì nước, dưới vì nhà. Một là ích nước, hai là lợi dân” lời dạy đó của cha ông, của Bác Hồ kính yêu phải chăng cho đến hôm nay vẫn còn nguyên giá trị. Thiết thực, cụ thể, sống động nhưng đầy sự lãng mạn của ước mơ, cháy bỏng khát vọng, trở thành hoài bão thiêng liêng là những giá trị mà Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và từng đoàn viên thanh niên của mình phải cộng hưởng, đồng hành trong thời cuộc, vận hội hiện nay và chắc chắn đây đã, đang và sẽ là dòng chảy của thế hệ trẻ ngày nay để chúng ta tràn đầy niềm tin về một tương lai rực sáng của dân tộc, khi những người trẻ tuổi tự hiểu mình đang ở đâu, làm gì, cho ai và làm như thế nào.
TS. NGUYỄN VIỆT HÙNG
Trưởng khoa Xây dựng Đảng trường Cán bộ TP.HCM
